Midwinterhoorn maken

Het bouwen van een midwinterhoorn

Zorg voor een mooi gevormde boomstam of tak van ongeveer 1.80 meter lengte. Hierbij is de vorm en de lengte net zo belangrijk als de boomsoort.

Meerdere krommingen in de tak geven vaak mooie resultaten. Een snelle groeier als berk of els is makkelijker te bewerken dan een langzame groeier als eik of prunus. De vorm heeft evenals de boomsoort weinig invloed op de uiteindelijke tonen. Laat de tak of stam drogen onder een afdak, dus uit zon en regen, maar in de wind. Dit voorkomt barsten aan de uiteinden. Verwijder na 6 tot 9 maanden drogen de bast en snij de ‘hoorn’ met een kettingzaag, trekmes en schaaf in de uiteindelijke vorm. Aan de blaaskant ongeveer 4 cm en de beker 18 a 20 cm. Denk erom dat de vorm van begin tot eind conisch verloopt.  Het is verstandig om een geschilde hoorn nog een tijdje extra te laten drogen. Noesten ‘krimpen’ minder sterk dan het gladde hout. Zaag de hoorn in de lengte door met een lintzaag of een handzaag.

Teken met een potlood de wanddikten af. Behalve de eerste decimeters is deze ongeveer 8 mm. Het eerste deel moet een gat worden van ongeveer 18 mm doorsnee en 4 cm lengte, bedoeld voor de bevestiging van het later te maken mondstuk. Na deze 4 cm een zoveel mogelijk vloeiende verbindingslijn trekken over een lengte van 20 a 30 cm naar de al getrokken 8mm lijnen, zodat het uit te hollen eerste deel aan de binnenzijde vrij sterk conisch verloopt. Snij met een scherp mes de lijnen in, zodat straks het uitschieten van de guts zoveel mogelijk wordt voorkomen. Hol de beide delen uit met meerdere gutsen en zorg er voor dat de wand overal 8mm dik is. Dit kun je het best doen door regelmatig te meten met een zogenaamde ‘Krompasser’. Het is niet nodig de binnenkant te schuren.

Het lijmen gebeurt met de gewone witte houtlijm. Na het lijmen worden de beide delen aan elkaar geklemd met bandklemmen. Deze zijn verkrijgbaar in allerlei soorten en maten. Zorg voor het insmeren dat je de klemband al ongeveer op maat hebt, dat geeft minder geknoei met het lijmen. Als de lijm droog is gaan de klemmen eraf en kan er geschuurd worden. Vervolgens beitsen of lakken, drie lagen bevalt uitstekend. Door alleen blanke lak te gebruiken blijft de houtstructuur mooi zichtbaar. Ook kan een goed resultaat worden bereikt door de hoorn niet te lakken maar te verzadigen met lijnolie, zowel van binnen als van buiten.

Het mondstuk, ongeveer 15 cm lang, wordt gemaakt van twee of driejarig droog vlierhout. Zowel het blaasgat als de uitgang van het mondstuk wordt inwendig conisch geboord of gesneden. Dit blaast makkelijker en de toon is mooier. De boring van het mondstuk varieert van 8 tot 12 mm en wordt door de hoorn bepaald. Dit moet je dus uitproberen door het mondstuk steeds op de hoorn te plaatsen en te blazen. Het gat steeds iets ruimer boren totdat je de grondtoon, dit is de laagste toon, rustig kunt blazen. Mensen met dikke lippen hebben baat bij een wat groter blaasgat. Tenslotte worden er nog bandjes om de hoorn geklemd. Dit is meestal pitriet.

Mocht je het volledig zelf maken van een midwinterhoorn echter te moeilijk vinden dan kun je altijd nog terugvallen op de kennis en kunde van een van onze ervaren midwinterhoornbouwers. Onder hun deskundige en bezielende leiding kun je in ca. 50 – 60 uur een goed klinkende en fraai ogende midwinterhoorn maken. Naast de kennis, kunde en de nodige vaardigheid beschikken zij  over de specifieke gereedschappen die door de leerling bouwer gebruikt kunnen worden.

Voor meer informatie: Bert Bloemert, telefoon 0653-222921

Bert Bloemert 14.02.2017 15:26

Onze midwinterhoorn is gemaakt uit één enkele stam of tak en heeft van mondstuk, plm. 3,5 cm rond, tot de beker, plm. 12 cm rond, een lengte van 135 tot 150 cm.

Wim Derksen. 13.02.2017 18:29

Wat zijn de juiste afmetingen voor een wedstrijd midwinter hoorn. Nergens te vinden Lengtes voorbij zien komen van circa 1. 80-1.20 diam 15tot10cm Wat is waar.

Jan van Maurik 09.01.2016 16:47

beste Bert Bloemert.In het Arboretum heb ik een filmpje gemaakt over het midwinterhoorn blazen ,nu is de vraag of er belangstelling is over deze uitvoering.

Gerard Lansink 16.12.2015 15:32

Beste Bert,
je schrijft een mooi leesbaar stuk over het maken van een hoorn.
Hierover geen commentaar maar mijn ervaringen; Voor het drogen van de
stam verf ik

dick van doorn 17.09.2015 23:06

mijn vraag is gaat de cursus een midwinterhoorn bouwen nog door ,
wie kan mij helpen ?